Table of Contents
Khái niệm bê tông, bê tông tươi hay bê tông cốt thép đã quá quen thuộc với các công trình xây dựng nhà ở trọn gói. Vậy còn bê tông nhựa là gì? bê tông nhựa được ứng dụng vào công trình gì? Thì rất nhiều người còn chưa biết. Vậy mời bạn tham khảo bài viết dưới đây để hiểu rõ nhé!
Bê tông nhựa là gì?
Bê tông nhựa là một loại vật liệu rất quan trọng và phổ biến trong đường bộ. Thường được sử dụng trong các dự án sân bay, nhà xưởng, bãi đỗ xe, đường xá đô thị… Bê tông nhựa là hỗn hợp cấp phối gồm: đá, cát, bột khoáng và nhựa đường, được sử dụng chủ yếu làm kết cấu mặt đường mềm.
Bạn có thể tham khảo các vật liệu xây dựng đá, cát TẠI ĐÂY
Vậy có mấy loại bê tông nhựa? Tùy theo nhiệt độ, chất liệu hay kết cấu sử dụng mà bê tông nhựa được chia ra làm các loại bê tông sau:
Phân loại theo nhiệt độ
Bê tông nhựa nguội
Bê tông nhựa nguội là bê tông được trộn ở nhiệt độ thông thường. Điều kiện sử dụng loại bê tông này là đoạn đường phải cho xe chạy lưu thông từ 4 đến 6 tháng. Rồi mới tiến hành rải bê tông nhựa nguội lên mặt đường.
Bê tông nhựa nguội được tạo ra bằng cách trộn các loại cốt liệu như: đá, cát, bột khoáng…ở nhiệt độ bình thường cùng với chất kết dính dạng lỏng ví dụ như: nhựa đường lỏng hay nhũ tương nhựa đường (một số trường hợp có thể thêm phụ gia tăng dính bám đá nhựa).
Bê tông nhựa nguội có thể rải lên trên tất cả mặt đường hiện trạng, các loại nền đường thậm chí rải trực tiếp lên nền đất.
Bê tông nhựa nguội được sản xuất theo công nghệ không nhiệt, không khói. Tà tiêu thụ một lượng lớn rác than ở đầu vào nên sẽ góp phần tích cực trong việc bảo vệ môi trường sống. Và đảm bảo sức khỏe cho người lao động cũng như cư dân nơi công trình đang thi công.
Có liên kết hóa học nên độ bám dính cao, độ nhám ổn định do không chịu ảnh hưởng của thời tiết.
Bê tông nhựa nóng
Bê tông nhựa nóng là một hỗn hợp được tạo thành từ các cốt liệu ( đá dăm, cát, bột khoáng) có tỷ lệ nhất định. Được sấy nóng, trộn đều với nhau. Sau đó được trộn với nhựa đường theo một tỷ lệ xác định qua thiết kế cấp phối. Điều kiện:
- Nhựa đường đạt nhiệt độ 90 – 100 độ C.
- Các vật liệu : đá dăm, cát, bột khoáng ở nhiệt độ 140- 160 độ C.
Bê tông nhựa nóng có trọng lượng riêng trung bình vào khoảng 2350 kg/m3- 2500 kg/m3.
Bê tông nhựa nóng thường được sử dụng cho các công trình xây dựng đường giao thông như đường nội bộ trong các khu công nghiệp, nhà máy. Đường giao thông cấp 1, cấp 2, đường cao tốc. Đường giao thông nông thôn, bãi đỗ xe, sân tennis… Hiện tại bê tông nhựa nóng được sử dụng đến trên 50% trong thi công đường bộ tại Việt Nam.
Theo TCN của bộ giao thông vận tải (22 TCN 22-90). Bê tông nhựa nóng được phân ra 4 loại:
Bê tông nhựa hạt lớn ( hạt thô )
– Cỡ hạt lớn nhất 40mm
Bê tông nhựa hạt trung
– Cỡ hạt lớn nhất 25mm
Bê tông nhựa hạt mịn
– Cỡ hạt lớn nhất 15mm
Bê tông nhựa hạt cát
Tùy từng tỉ lệ đá dăm có trong bê tông nhựa hạt cát, mà có 5 loại:
– Cỡ hạt 5mm : Loại A 50-60%, loại B 35-50%, loại C 20-35%
– Cỡ hạt 1.25-5mm : Loại D <33%, Loại E <14%.
Phân loại theo độ rỗng còn dư
– Bê tông nhựa chặt: độ rỗng còn dư 3-6%.
– Bê tông nhựa rỗng: độ rỗng còn dư 6-10%
– Bê tông nhựa thoát nước: độ rỗng còn dư 20-25%
Phân loại theo hàm lượng đá dăm
– Bê tông nhựa nhiều đá dăm: 50-65% đá dăm (trên sàng 5mm).
– Bê tông nhựa vừa đá dăm: 30-50% đá dăm
– Bê tông nhựa ít đá dăm: 20-35% đá dăm
– Bê tông nhựa cát: không có đá dăm
Phân loại theo tính chất bê tông nhựa
– Bê tông nhựa thông thường
– Bê tông nhựa thoát nước (VR = 20-25%)
– Bê tông nhựa có độ nhám cao, bê tông nhựa màu … (Bê tông nhựa nhiều đá dăm có cường độ và độ nhám cao – rất ổn định nhiệt phù hợp với khí hậu Việt Nam
Phân loại theo chất lượng bê tông nhựa
– Bê tông nhựa loại 1: chất lượng tốt (làm lớp mặt cấp cao A1)
– Bê tông nhựa loại 2: chất lượng kém hơn (làm lớp mặt cấp cao A2)
Đặc điểm chung của bê tông nhựa là gì?
Các thành phần trong hỗn hợp bê tông nhựa phối hợp, tương tác với nhau tạo thành hệ thống cấu trúc vật liệu bê tông nhựa. Gồm 3 cấu trúc:
– Cấu trúc tế vi: là sự kết hợp của bột khoáng chất và nhựa tạo thành liên kết asphalt.
– Cấu trúc trung gian: là sự kết hợp chất liên kết asphalt với cát tạo thành vữa asphalt.
– Cấu trúc vĩ mô: là sự kết hợp giữa vữa asphalt với các hạt đá dăm tạo nên bê tông nhựa.
Như vậy, cấu trúc bê tông nhựa hình thành dựa trên cơ sở sự phối hợp các thành phần khác nhau. Khi thiếu hụt hoặc tỷ lệ giữa các thành phần trong bê tông nhựa không hợp lý thì cấu trúc bê tông nhựa sẽ bị phá vỡ. Và sẽ ảnh hưởng đến các cấu trúc tiếp theo, làm cho hệ thống cấu trúc bê tông nhựa không đảm bảo điều kiện chịu lực.
Chức năng các thành phần trong cấu trúc bê tông nhựa
– Cốt liệu lớn: cấp phối đá dăm – là bộ khung chịu lực chính (và tạo độ nhám).
– Cốt liệu nhỏ: cát sông – làm tăng độ đặc cho bê tông nhựa. Đá xay – ngoài chức năng làm tăng độ đặc, nó còn làm tăng tỷ diện của vật liệu. Do đó làm tăng tính liên kết với nhựa.
– Bột khoáng làm tăng độ chặt của bê tông nhựa, làm tăng tỷ diện vật liệu khoáng rất nhiều. Nên làm tăng lớp vỏ cấu trúc và nâng cao nhiệt độ hóa mềm, giúp bê tông nhựa ổn định nhiệt. Bột khoáng và nhựa tương tác với nhau tạo thành chất liên kết asphalt. Liên kết các cốt liệu lớn và lấp đầy lỗ rỗng còn lại.
– Nhựa trong bê tông nhựa có tác dụng bao bọc xung quanh các hạt khoáng. Có 1 phần thẩm thấu vào trong các mao quản trên bề mặt hạt khoáng. Một phần tương tác với bề mặt cốt liệu tạo thành màng xà phòng Can-xi không hòa tan. Làm tăng đáng kể chất lượng và tính bền vững của các liên kết ở khu vực tiếp xúc giữa nhựa và cốt liệu khoáng. Một phần có tác dụng lấp 1 phần lỗ rỗng còn lại của khung cốt liệu chính.
– Phụ gia: cải thiện 1 số tính chất của bê tông nhựa trong thi công cũng như khai thác, nhằm làm cho bê tông nhựa ổn định hơn
Ứng dụng bê tông nhựa là gì?
– Bê tông nhựa nóng thường được sử dụng cho các công trình xây dựng đường giao thông như đường nội bộ trong các khu công nghiệp, nhà máy. Đường giao thông cấp 1, cấp 2, đường cao tốc. Đường giao thông nông thôn, bãi đỗ xe, sân tennis… Hiện tại bê tông nhựa nóng được sử dụng đến trên 50% trong thi công đường bộ tại Việt Nam.
– Bê tông nhựa nguội dùng để sửa chữa các loại ổ gà đường, vệt lún bánh xe. Hay các vết nứt mặt đường nhựa mà không cần thêm bất cứ vật liệu nào. Do đó, rất dễ sử dụng, đồng thời tiết kiệm thời gian, kinh phí sửa chữa.
Với những chia sẽ trên, đã phần nào giúp bạn hiểu được bê tông nhựa là gì ? Có mấy loại bê tông nhựa.
